Đúng ngày 25/8/1993, chỉ sau một thời gian ngắn khẩn trương tổ chức vận hành, số báo trước hết chính thức đã ra đời và được phát hành rộng rãi trên toàn quốc
Lần trước hết được tiếp chuyện, ông đã gieo ngay vào lòng tôi một niềm tin vững chãi. Về quá trình này, tôi chỉ xin đề cập đến 2 vấn đề “cốt tử” ban sơ. Sự cộng tác của tôi với tập san LĐ&XH càng ngày càng gắn bó hơn.
Hồ Chí Minh chuyển về Hà Nội để bổ dụng chức danh Tổng biên tập thay Thứ trưởng Trịnh Tố Tâm. Vì lẽ đó, Báo cần lao & tầng lớp đã có một ngày sinh hết sức có ý nghĩa. Và cuối năm 1992, tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ năm 1993 của ngành LĐ-TB&XH, một nội dung mới được chính thức đưa vào Nghị quyết: Năm 1993 xuất bản tờ Tuần báo của ngành! Đ ẾN VI ỆC CH ỌN NGÀY KHAI SINH C ỦA T Ờ BÁO + P.
Chỉ nội việc chăm lo chính sách thời hậu chiến, tôi vẫn còn nhớ như in có lần ông đã dốc bầu nhiệt huyết với chúng tôi rằng: “Trong l ịch s ử c ủa đ ất n ước, sau m ỗi cu ộc chi ến tranh, thánh sư ta không bao gi ờ làm ch ậm nh ư th ế này.
Sáng kiến này tức thì nhận được sự ủng hộ của Lãnh đạo Bộ. HCM. Sau này ông chuyển ngành và làm trợ lý cho Bộ trưởng thông báo Trần Hoàn. HCM để giải quyết mọi thủ tục như xin cấp giấy phép, thành lập BBT tạm bợ, phương án tài chính, trụ sở, rồi thành lập các cơ quan đại diện… Ngày 7/6/1993, Bộ trưởng Trần Đình Hoan đã chính thức ký Quyết định thành lập Báo Lao động & từng lớp.
Thời kỳ này tôi đang là Phóng viên Báo Quân đội nhân dân. Thời kỳ ấy, tổ quốc cực kỳ khó khăn, có nhiều vấn đề khôn cùng cấp bách, đơn cử như sự đòi hỏi phải cách tân chế độ lương bổng sau thất bại của cuộc cách tân Giá – Lương – Tiền năm 1985; Hay những vấn đề rất liên quan của quốc gia như chính sách đối với thương binh – liệt sĩ, người có công với cách mạng… trong thời hậu chiến.
Đó là vào cuối tháng 7, đầu tháng 8 năm 1993, mọi tiến trình chuẩn bị cho sự ra đời của Báo đã hoàn thành. Vào thời kỳ chuyển đổi cơ chế, Bộ Lao động đã được hợp nhất với Bộ Thương binh và từng lớp thành Bộ LĐ-TB&XH. V: 20 năm trôi qua, nhi ều th ế h ệ làm báo đã tr ưởng thành t ừ báo LĐ&XH, đã v ề h ư u ho ặc chuy ển công tác.
V: S ự kh ởi đ ầu cũng th ật kỳ công và đ ầy tâm huy ết. Vi ệc ta làm chính sách ch ậm không ph ải vì quá nghèo. Trong bối cảnh như nêu trên, Bộ trưởng Trần Đình Hoan đã đau đáu ấp ủ sự cần thiết phải ra đời một tờ báo của ngành để làm thuê cụ tuyên truyền đường lối, chủ trương, hoạch định chính sách và kết nạp phản hồi từ thực tiễn cuộc sống để chính sách được hoạch định càng ngày càng thêm hoàn thiện.
Xin ông vui lòng cho bi ết c ụ th ể h ơ n v ề quá trình bi ến Đ ề án thành hi ện th ực? - Nhà báo Nguy ễn Ng ọc Niên: Để ra đời được một tờ báo mới, quả tình phải giải quyết cả một “núi công việc” không hề đơn giản.
Anh Lê Văn Minh ngay tức khắc trình Đề án của tôi lên Bộ Trưởng Trần Đình Hoan. Năm 1989 – sau Đại hội VI – Thứ trưởng Trần Đình Hoan được trao trọng trách vờ vĩnh trưởng Bộ LĐ-TB&XH – khi ấy ông vừa tròn 50 tuổi – tuy chưa phải là Ủy viên Trung ương (Tại Đại hội VII năm 1991 ông mới được bầu vào BCH Trung ương Đảng).
Nhận được lịch báo của anh Lê Văn Minh, tôi ngay tức thì bay ra Hà Nội. Bộ trưởng Trần Đình Hoan vốn là một nhà khoa học. Năm 1992 tôi từ TP. Lúc đó Bộ mới chỉ có một tờ Tạp chí chuyên sâu về công tác nghiên cứu nên không thể phổ thông được sâu rộng các mặt công tác của ngành. B ộ tr ưởng Tr ần Đình Hoan ký Quy ết đ ịnh Thành l ập "Qu ỹ Đ ền ơ n đáp nghĩa" ngày 31/8/1993.
(Khi thành lập tờ báo anh Kim Quốc Hoa được bổ nhậm làm Phó TBT gánh vác Tòa soạn tại Hà Nội). Trước đó, đêm 21/8/1993, số báo trước tiên đã được in ấn khúc tại TP. + Xin c ảm ơ n nhà báo Nguy ễn Ng ọc Niên đã dành cho chúng tôi cu ộc trò chuy ện thú v ị này. Trong cuộc nói chuyện tại nhà riêng của anh Lê Văn Minh – Tổng biên tập tập san LĐ&XH (sau này cũng có thời kì 5 năm làm Tổng Biên tập Báo Lao động & Xã hội) – anh Minh đã truyền đạt với tôi vơ tinh thần, ý tưởng, mong muốn của Bộ trưởng Trần Đình Hoan về việc ủ ấp ra đời tờ Tuần báo.
Đến ngày 21/6/1993 – đúng ngày Báo chí cách mạng Việt Nam – Bộ trưởng Trần Đình Hoan đã triệu tập họp với BBT và một số cán bộ cốt lõi, chính thức giao nhiệm vụ xuất bản tờ Tuần báo của Bộ Lao động – Thương binh & từng lớp. Lãnh đạo Bộ đã quyết định điều động tôi, Phó Tổng biên tập gánh vác Cơ quan đại diện Miền Nam tại TP
Cũng khoảng thời gian từ tháng 2 – 5/1993 là khoảng thời kì tôi – dưới danh nghĩa là Thư ký riêng của đồng chí Thứ trưởng Trịnh Tố Tâm – đi lại như con thoi giữa HN và TP. Ông là một vị lãnh đạo trưởng thành từ rất trẻ nên có một tầm nhìn khôn cùng phóng khoáng và đặc biệt có niềm tin vào lớp cán bộ trẻ. Nhà báo Nguy ễn Ng ọc Niên – nguyên T ổng biên t ập Báo Lao đ ộng & Xã h ội (hi ện là T ổng biên t ập báo Nhà báo & Công lu ận) T Ừ M ỘT S Ứ M ỆNH L ỊCH S Ử + P.
Để lưu giữ một kỷ niệm đẹp đẽ và hào hùng, tôi đã trình phương án lên Bộ trưởng Trần Đình Hoan và Thứ trưởng Trịnh Tố Tâm cho phép ch ọn ngày 25/8 – ngày sinh c ủa Đ ại t ướng Võ Nguyên Giáp – Người anh cả của Quân đội nhân dân Việt Nam, làm ngày thành l ập.
BBT gồm 4 người: TBT Trịnh Tố Tâm; Phó TBT cáng đáng Cơ quan đại diện phía Nam Nguyễn Ngọc Niên; Phó TBT đảm trách tài chính Lê Văn Minh; Phó TBT phụ trách tòa soạn Hà Nội Kim Quốc Hoa… Trong quá trình chuẩn bị cho sự ra đời của tờ báo, lại một cảnh huống mới xuất hiện, đó là việc Đơn xin chuyển ngành của tôi đã không được Tổng biên tập Báo QĐND ưng ý.
Vấn đề thứ 2 là xin cấp Giấy phép hoạt động. Đã có nhiều phương án được đệ trình. Thu Hằng (thực hành). Ông Nguyễn Thắng vốn là người thầy dìu dắt tôi ở báo Quân đội dân chúng. Bởi khi đó tôi mới được tăng cường cho Miền Nam, lại đã được cấp đất và nhập hộ khẩu vào TP. Trước nhất về nhân sự. Như chúng ta đã biết, Đại hội VI của Đảng Cộng sản Việt Nam là Đại hội đánh dấu bước ngoặt lịch sử - Đại hội khởi đầu của sự nghiệp đổi mới giang sơn.
Với trọng trách này, vị Bộ trưởng đầy máu nóng phải đối đầu với hàng loạt thách thức của buổi giao thời: Sự chuyển đổi chính sách từ cơ chế cũ sang cơ chế mới.
Hai là: Phải được cơ quan có thẩm quyền cho phép xuất bản một tờ báo mới.
Hiểu rõ khả năng và nhiệt huyết của tôi, chính anh Lê Văn Minh đã cổ vũ, cổ vũ tôi xây dựng “Đ ề án thành l ập t ờ Tu ần báo” của ngành LĐ-TB&XH. Ông đề nghị tôi mô tả thật chi tiết, kĩ càng về tính khả thi của Đề án.
Sau khi thuyết phục được anh Tâm, chúng tôi ngay tức thì trình Phương án lên Bộ trưởng Trần Đình Hoan.
Đích thân ông đã khuyến khích, cổ vũ một số cán bộ trong cơ quan xây dựng Đề án thành lập tờ báo của ngành.
Cũng cần phải nói rõ thêm, trong quá trình hoàn thiện Đề án và chuẩn bị ra đời tờ báo, có 2 người tôi không thể không nhắc đến đó là anh Kim Quốc Hoa và Nguyễn Ngọc Hiếu đã luôn kề vai sát cánh cùng tôi. Khi Bộ Văn hóa và Thông tin sáp nhập ông làm Phó Vụ trưởng Vụ Báo chí, Bộ VH-TT.
Ngày 24/8, Báo chính thức làm Lễ ra mắt tại Thủ đô Hà Nội và đúng ngày khai sinh 25/8, Báo làm Lễ ra mắt rất trọng thị tại Dinh thống nhất, TP. Chúng ta ph ải coi chính sách đ ối v ới ng ười có công nh ư m ột món n ợ, mà n ợ thì ph ải tr ả, l ờ đi thì l ịch s ử không bao gi ờ cho phép”… Với những trằn trọc như thế, từ việc nghiên cứu lý luận đến đúc kết thực tiễn – trong những năm đầu của thời kỳ đổi mới –với trọng trách là Tư lệnh của ngành, hàng loạt chính sách mới đã ra đời và mau chóng đi vào cuộc sống.
Với ý chí kiên tâm, sự mê say và thèm khát chinh phục lĩnh vực mới, trong tôi lúc đó tràn đầy niềm tin.
Ví dụ như Chương trình cách tân tiền lương – tiền công; quyết nghị 120 về giải quyết việc làm khi chuyển đổi từ cơ chế bao cấp sang cơ chế thị trường; Nghị định 176 về giải quyết cần lao trong doanh nghiệp quốc doanh; Bộ Luật Lao động đầu tiên của nước CHXHCN Việt Nam; Pháp lệnh Người có công; Pháp lệnh gùi danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng; chính sách săn sóc thương binh và gia đình liệt sĩ… Đó là những dấu ấn quan trọng trong công tác quản lý Nhà nước của ngành LĐ-TB&XH ở thời kỳ đổi mới.
Tờ Lao động & từng lớp ra đời là sự kiện rất có ý nghĩa, đánh dấu sự hiện diện của một bộ mặt mới trong đội hình báo chí nước nhà, song song là Cơ quan ngôn luận hữu hiệu của Bộ, Ngành cần lao – Thương binh và Xã hội… + PV: Có m ột chi ti ết mà các “công dân” c ủa Báo Lao đ ộng & Xã h ội và không ít ng ười th ực s ự quan hoài đã băn khoăn nh ư ng không ph ải ai cũng tìm ra câu tr ả l ời xác đáng.
Thời kỳ này, sau sự kiện Đông Âu sụp đổ, Ban bí thơ đã ban hành một chỉ thị mới “V ề tăng c ường công tác lãnh đ ạo, qu ản lý báo chí” nên việc xin phép xuất bản một tờ báo mới đòi hỏi khôn xiết phải dày công.
Hồ Chí Minh… Khi “ngựa đã thắng cương”, không còn cách nào khác là anh Trịnh Tố Tâm phải “cầu cứu” Thượng tướng Đặng Vũ Hiệp và Thượng tướng Nguyễn Nam Khánh – Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND.
Và rốt cuộc, đích thân Bộ trưởng Trần Đình Hoan lại phải thân hành đến gặp lãnh đạo Tổng cục Chính trị - Thủ trưởng Tổng cục lúc đó là Thượng tướng Lê Khả Phiêu – để xin cho tôi được chuyển ngành về Bộ LĐ-TB&XH… chẳng thể nói hết một khối lượng công việc chồng chất và gay cấn trong cái khoảng thời kì ngắn ngủi mấy tháng trời của thời kỳ ấy.
M ột là: Phải trình được phương án nhân sự được Bộ chuẩn y. Nói về sự ra đời của Báo LĐ&XH, điều trước hết phải nhắc tới đó là Bộ Trưởng Trần Đình Hoan – người đã có ý tưởng và là linh hồn dẫn dắt sự ra đời của một tờ báo ngành trong thời kỳ đổi mới. Khó có thể miêu tả hết được niềm hạnh phúc của chúng tôi, những người trực tiếp thực hành Đề án và cả những người đã khôn cùng máu nóng vun đắp cho sự ra đời của tờ báo.
Hồ Chí Minh chờ. L ớp cán b ộ phóng viên hi ện nay c ủa báo đa ph ần r ất tr ẻ và ch ư a bi ết nhi ều v ề l ịch s ử ra đ ời c ủa t ờ báo. Hồ Chí Minh. Vào một ngày trung tuần tháng 10 năm 1992, sau những ngày hồi hộp đợi chờ sự phản hồi, Bộ trưởng Trần Đình Hoan đã chính thức xếp lịch để nghe tôi thuyết trình về Đề án
Nhưng rất may – có thể nói là rất may mắn – đúng ngày 1/1/1993, Anh hùng Trịnh Tố Tâm (Bí thư Trung ương Đoàn) được Chính phủ điều động về làm Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH. Sau khi nước nhà thống nhất, Bộ Thương binh – Xã hội đã ra đời do Thượng tướng Song Hào – bí thơ Trung ương Đảng ra chiều trưởng. Với chức năng quản lý Nhà nước về các lĩnh vực: Lao động – việc làm, tiền công – lương lậu, chính sách tầng lớp thời hậu chiến… nên cần lao và từng lớp đã thực sự trở nên “hai đ ại v ấn đ ề” trọng yếu của quốc gia hiện tại cũng như lâu dài.
Đó là 2 người đã góp nhiều công sức cùng tôi trong buổi sơ khai… Đặc biệt, người có công lao nhiều nhất- với vai trò là cố vấn- đã hỗ trợ đắc lực cho tôi từ việc soạn thảo Đề án cho tới việc tiến hành các thủ tục pháp lý để mau chóng có được giấy phép xuất bản tờ báo, đó là ông Nguyễn Thắng – Phó Vụ trưởng Vụ Báo chí, Bộ Văn hóa - Thông tin.
Do đã nghiên cứu rất kỹ về chức năng, nhiệm vụ của Bộ LĐ-TB&XH cũng như đời sống báo chí thời kỳ đó nên vớ những câu hỏi đặt ra hầu như tôi đều “ghi được điểm” trước Bộ trưởng. TBT báo Tuổi trẻ Thủ Đô. Lãnh đạo Bộ yêu cầu phải chọn được một người có đủ uy tín để đảm đương vai trò là Tổng biên tập – Thời ấy, để phụ trách vai trò Tổng biên tập thì tôi lúc đó còn quá trẻ (35 tuổi), lại chưa có đầy đủ kiến thức chuyên ngành nên được chỉ định làm Phó TBT, có nhiệm vụ thực thi Đề án.
Còn Nguyễn Ngọc Hiếu vốn là giảng viên dạy văn của Trường Đại học Cần Thơ nhưng có năng lực về kinh doanh báo chí, người lâu nay đã thẳng tuột hợp tác chặt đẹp với tôi (khi thành lập tờ báo đã được bổ nhậm làm Phó Trưởng Cơ quan đại diện miền Nam). Ở môi trường này, tôi đã được tắm mình trong bầu không khí đổi mới của đời sống báo chí ở một đô thị năng động trong thời kỳ đầu thập kỷ 1990.
Hồ Chí Minh và ngày 23/8 được chở máy bay ra Hà Nội. Hồ Chí Minh về Hà Nội ăn Tết. Và ông đã tuyên bố rộng rãi với anh em làm mướn tác báo chí trong ngành với ý thức: Nếu ai trình Đề án thành lập tờ Tuần báo của ngành LĐ-TB&XH được Bộ ưng chuẩn thì sẽ giao làm Tổng biên tập. Bộ trưởng Trần Đình Hoan đã hài lòng một cách đầy thuyết phục.
Tôi bồn chồn trở về TP. Vốn là phóng viên quân sự, tôi được phân công chuyên trách lĩnh vực chính sách hậu phương quân đội – tức thị mảng chính sách thời hậu chiến. Ý tưởng xuất bản 1 tờ Tuần báo của ông đã được phổ quát, truyền đạt trong lãnh đạo và toàn cơ quan Bộ.
Đó là vì sao nh ững ng ười đ ặt n ền móng cho s ự ra đ ời c ủa t ờ báo l ại ch ọn ngày 25/8 là ngày khai sinh? - Nhà báo Nguy ễn Ng ọc Niên: Sau đúng 20 năm, đây là lần đầu tiên tôi chính thức hé lộ và ban bố câu chuyện hậu trường của cái ngày ý nghĩa này.
Và chung cuộc mọi việc đã được khai thông. Đúng ngày 21/6/1993, B ộ tr ưởng Tr ần Đình Hoan chính th ức giao nhi ệm v ụ cho Ban Biên t ập Báo Lđ&XH chu ẩn b ị xu ất b ản S ố đ ầu tiên Trở lại việc nguồn cội ra đời tờ báo của ngành LĐ-TB&XH. Với lĩnh vực được phân công tôi đã cộng tác chặt chịa với tờ tùng san Lao động & Xã hội (Tờ tập san lý luận của Bộ).
Về việc này, đích thân Bộ trưởng Trần Đình Hoan đã phải trực tiếp “giải mã” với đồng Trưởng ban Tư tưởng – văn hóa Trung ương là Hà Đăng và Thái Ninh, Bộ trưởng Bộ VH – TT Trần Hoàn và Bộ trưởng – Trưởng Ban Tổ chức cán bộ Chính phủ Phan Ngọc Tường. Là ng ười đ ặt n ền móng cho s ự ra đ ời c ủa báo, ông có th ể cho bi ết Báo LĐ&XH đã ra đ ời trong b ối c ảnh nh ư th ế nào? - Nhà báo Nguy ễn Ng ọc Niên: Trước hết có thể nói, Bộ LĐ-TB&XH là một Bộ lớn của Chính phủ, có trọng trách rất nặng nề, đặc biệt là trong cảnh ngộ của một tổ quốc vừa sang trọng những năm tháng liên miên của chiến tranh.
Ban biên tập trước hết của Báo có Anh hùng Trịnh Tố Tâm, anh Kim Quốc Hoa và tôi đều xuất thân từ quân ngũ. Đầu năm 1990, tôi chính thức được Tổng Biên tập Báo QĐND điều động vào thường trú tại Cơ quan đại diện phía Nam của Báo Quân đội tại TP. Sau cái Tết năm 1992, từ Hà Nội trở lại Sài Gòn, tôi đã dành toàn bộ tâm sức cho việc nghiên cứu, thực hiện và soạn thảo Đề án xuất bản tờ Tuần báo này.
Sau đúng 3 năm tờ báo ra đời và phát triển, năm 1996 anh Trịnh Tố Tâm được bầu làm bí thơ Đảng ủy khối kinh tế Trung ương nên thôi việc kiêm nhiệm TBT của Báo LĐ&XH. Việc Tổng biên tập Báo QĐND không thể “vui vẻ” cho tôi chuyển ngành hoàn toàn có lý.
Anh Kim Quốc Hoa và tôi ngay tức thì tới gặp anh Trịnh Tố Tâm trước ngày anh nhận quyết định để thuyết phục anh Tâm gánh vác kiêm nhiệm trọng trách này. Anh Kim Quốc Hoa lúc đó là Q. Giờ là lúc phải chọn cho Báo một thời điểm đẹp để làm ngày chào đời. Đề án tôi trình lên Bộ trưởng đã được ông chỉ đạo vụ Tổ chức – cán bộ triển khai lấy ý kiến và tiến hành các phương án chuẩn bị cho sự ra đời của tờ Tuần báo.
Hai đồng chí cán bộ của Vụ Tổ chức – cán bộ là anh Nguyễn Hữu Đường và anh Nguyễn Văn Được được Bộ trưởng cắt cử chuyên trách thúc đẩy công việc này… Sau buổi làm việc ấy, vào một ngày đầu tháng 11 năm 1992, trong một chuyến công tác ở phía Nam, Bộ trưởng Trần Đình Hoan đã cho Thư ký là anh Bình mời tôi đến Văn phòng 2 của Bộ tại TP.
Nhưng tất tật những gieo neo, vất vả ấy đã tan biến hết chỉ sau 2 tháng được lãnh đạo Bộ chính thức giao nhiệm vụ. Sau khi chăm chú lắng tai và chất vấn tôi từng điểm, cuối buổi làm việc Bộ trưởng kết luận ngay: Cậu hãy cùng với anh em Vụ Tổ chức cán bộ hết sức khẩn trương hoàn thiện Đề án để quyết tâm trong năm 1993 phải xuất bản được tờ Tuần báo của ngành! Ngay sau đó tôi đã gửi Đề án và thông báo kết luận của Bộ trưởng Trần Đình Hoan tới thầy Hà Minh Đức (Chủ nhiệm Khoa Báo chí của Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội) và được thầy Hà Minh Đức khôn xiết khích lệ, khen ngợi.
Trong thời kỳ thiết kế Đề án và chuẩn bị xuất bản tờ báo, từ Sài Gòn ra Hà Nội, tôi đã ăn ngủ và làm việc suốt nhiều sớm hôm tại nhà riêng của anh Kim Quốc Hoa. Ở Trung ương Đoàn anh Trịnh Tố Tâm vốn cáng đáng khối Tư tưởng – Báo chí và là một người lẫy lừng tên tuổi.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét