Xuất khẩu cần lao chui ở Nghệ An: Loay hoay tìm giải pháp - Kỳ 3: Cần ngay giải pháp

Anh Hoàng Danh Hậu (bên trái), bị lừa XKLĐ sang Trung Quốc, Mới bị trục xuất về nước vẫn chưa hết sững sờ Phải có nghề… Nghệ An là một trong những tỉnh có cần lao đi xuất khẩu lớn nhất trong cả nước. Tuy nhiên, số cần lao đi cần lao tự do (không theo hiệp đồng có thời hạn) ở nước ngoài cũng là lớn nhất, nhì cả nước. Để có được giải pháp thắt chặt tình trạng này, có thể nói là rất khó khăn. Ông Trần Văn Giang - Chủ tịch UBND xã Lăng Thành, huyện Yên Thành (Nghệ An) cho rằng: "Giải pháp trước hết là phải có nghề. Khi có nghề người lao động có muốn đi xuất khẩu họ cũng cân nhắc lợi hơn hay hại hơn. Hiện dân không có nghề nên khi bị rủ rê là nghe liền. Dân được học nghề nhưng lại không có nghề. Vì học xong nghề thì họ không phát triển được nghề đã học. Đơn giản như học mây tre đan, ở địa phương này nhiều người dân tham dự học nghề lắm nhưng rồi được vài năm, doanh nghiệp đi luôn không trở lại. Dân hết nghề lại đi làm công, làm mướn”. Quả thật, nhiều địa phương bây chừ có kinh phí đào tạo nghề cho cần lao nông thôn theo Quyết định 1956 của Chính phủ nhưng vấn đề đào tạo lại rất qua quýt, không hiệu quả. Khiến cho dân lại sớm rơi vài tình trạng tái nghèo chỉ sau một thời gian ngắn làm nghề. Còn theo ông Nguyễn Đăng Dương - Trưởng phòng Việc làm-cần lao-Tiền lương-BHXH (Sở LĐTB&XH Nghệ An) cho biết: "Giải pháp trước tiên vẫn là tuyên truyền và cần phải tăng hình phạt, phạt nặng các tổ chức, cá nhân chủ nghĩa đưa người đi cần lao phi pháp. Đối với các thị trường thực sự có nhu cầu tuyển cần lao Việt Nam, Bộ LĐTB&XH cần phải làm việc với nước sở tại để ký kết hiệp đồng thành tổ chức đưa người đi lao động hợp pháp”. Ngoại giả, đối với các mánh lới lường đảo xuất khẩu lao động cần phải xử đúng tội. Như trường hợp lừa xuất khẩu lao động sang Trung Quốc ở xã Lăng Thành, huyện Yên Thành (tỉnh Nghệ An) chẳng khác nè hành vi buôn người. Ông Dương cho rằng, cần có một ban chuyên làm thuê tác xuất khẩu cần lao. Ban này sẽ được tập huấn các kiến thức căn bản về xuất khẩu cần lao. Có thể chọn các Bí thư chi bộ xóm hoặc xóm trưởng đảm nhiệm là thích hợp nhất. Mỗi khi có người trong thôn, xóm có nhu cầu đi xuất khẩu lao động, có thể đến tìm hiểu các thông tin về xuất khẩu cần lao trong thành viên của ban. Mỗi khi có người về địa phương tuyên truyền, lôi kéo nhằm lừa đảo thì những người có trách nhiệm trong ban có thể báo cáo lên cấp trên để xử lý. Tránh tình trạng như giờ, khi có người về địa phương lường đảo thì chính xóm trưởng hoặc bí thơ chi bộ xóm cũng không nắm được là có hợp pháp hay không, mặc dầu không xuất trình giấy tờ gì. Thẳng cánh với công ty "Lừa”. Một trong những giải pháp nữa là việc rà soát của các cơ quan chức năng, đối với hoạt động của các tổ chức cá nhân chủ nghĩa có chức năng đưa người đi xuất khẩu cần lao ra nước ngoài. Các thị trường được phép tuyển cần lao và các khoản tiền được phép thu đối với người cần lao có nhu cầu đi xuất khẩu tránh tình trạng đáng tiếc như trường hợp của công ty CP thương nghiệp-Xuất nhập khẩu xây dựng Cosevco Nghệ An năm vừa rồi. Bà Nguyễn Thị Quý, Giám đốc chi nhánh Nghệ An, công ty CP Việt Hà - công ty hoạt động trong lĩnh vực xuất khẩu lao động đã nhiều năm cho rằng: "duyên do chính xảy ra việc lường đảo là do người dân hiếu kỳ. Thích đi những thị trường lao động lớn, lương cao. Mà trong hoàn cảnh khủng hoảng kinh tế toàn cầu thì các nước lớn có mở cửa đón lao động Việt Nam đâu. Nguyên do thứ hai là thông báo cập nhật đến người dân còn hạn chế. Cái nào thật, cái nào giả người cần lao chưa phân biệt được. Cần phải cập nhật thông tin thẳng thớm cho người dân”. Để chấm dứt loạt bài này, chúng tôi xin đưa một điểm sáng hiếm hoi ở Nghệ An là huyện Thanh Chương - một huyện có phong trào xuất khẩu cần lao khá rần rộ. Mỗi năm có ít ra từ 500-700 cần lao đi xuất khẩu nhưng so với Đô Lương, Diễn Châu, Hưng Nguyên, Nghi Lộc, Quỳnh Lưu, Yên Thành…số cần lao bị lừa đảo và rủ rê đi cần lao phạm pháp ở Thanh Chương là rất ít. Một trong những kinh nghiệm của huyện Thanh Chương là bất kỳ đơn vị nào về tuyển cần lao đi xuất khẩu đều phải có giấy giới thiệu của sở LĐTB&XH và phải đúng người có tên được giới thiệu mới được tiến hành tuyển lao động. Thứ hai, nhân dân các xã đều có số điện thoại của trưởng phòng LĐTB&XH huyện khi cần có thể gọi điện để tham khảo. Chính vì lẽ đó nên lường đảo xuất khẩu cần lao trên địa bàn huyện Thanh Chương rất ít khi xảy ra. Theo Sở LĐTB&XH Nghệ An, trong năm qua toàn tỉnh Nghệ An đã đưa trên 13.700 cần lao đi làm việc có hạn ở nước ngoài, nguồn thu nhập do người lao động đi làm việc ở nước ngoài chuyển về tỉnh qua các ngân hàng thương nghiệp khoảng 110 triệu USD (chưa kể số tiền do người lao động mang về trực tiếp hoặc bằng các con đường khác). Tuy nhiên, bên cạnh lao động đi làm việc hiệp đồng có hạn vận thì nhiều gia đình đã cho con em đi làm việc theo con đường xuất khẩu cần lao "chui”. Chính vì lẽ đó, kẻ gian đã lợi chủ tâm lý nhẹ dạ cả tin và sự thiếu hiểu biết để lừa đảo. Vấn đề lường đảo xuất khẩu lao động đã trở nên hết sức nhức nhói. Bắc Vũ